2010’ların başında yeni bir madde ile karşılaştık. Kullanıcılar tarafından bonzai, Jamaican gibi isimlerle anılan bu maddenin hızla bağımlılık geliştirdiğini gözlemledik. O dönemde esrar sihirli bir el tarafından piyasadan çekildiği için, esrar bağımlıları ‘ot’ görünümündeki bu maddeyi kullanmaya başladı. Önce tedavi kurumlarında bonzai bağımlılarının sayısı arttı. Sonra basında madde etkisindeki kişilerin tüyleri ürperten görüntüleri, bonzaiye bağlı ölümler yer aldı.
Bonzainin değişik bitkilerden elde edilen doğal bir madde olduğu şeklinde yanlış bir bilgi kabul görmektedir. Oysa bazı kurutulmuş bitkilere sıvı halde sentetik kannabinoidlerin emdirilmesi ile elde edilmektedir. Bu maddenin bitkisel, yani doğal olduğunun düşünülmesi, kimyasal içeriği ve zararlı etkileri konusunda yeterli bilgiye sahip olunmaması kullanımın yaygınlaşmasında etkili olmuştur.
Bonzainin en önemli etkisi beyin üzerinde görülmektedir. Algıda değişme, gevşeme ve duygudurumda yükselme tanımlanır. Aşırı endişe, şüphecilik ve varsanımlar gibi psikotik belirtiler sık olarak karşımıza çıkar. Gerçeği değerlendirme yetisi bozulmakta, bunun sonucunda yaşamı tehdit eden ciddi kazalar yaşanmasına neden olmaktadır.
Bonzai kullanımına bağlı acil tıbbi durumlar ortaya çıkabilmektedir. Özellikle kalp ve dolaşım sistemi ile ilişkili yakınmalar, bilinç yitimi gibi merkezi sinir sistemine ilişkin tablolar ve aşırı endişeli olma, ölüm korkusu gibi kaygı belirtileri ile acil servislere başvurular olmaktadır. Bu belirtiler ile bonzai kullanımı arasında bağlantı kuramayan hasta ve hasta yakınları, yasa dışı olması nedeniyle hekime eksik bilgi vermekte ve yeterli tıbbi müdahalenin yapılması gecikebilmektedir.
Bonzai kullanımında hızla tolerans gelişmektedir. Yani madde ile oluşan etkiyi elde edebilmek için kullanılan miktarın artmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağımlılığın süratle geliştiğinin bir göstergesidir.
Bonzai, madde kullanımının yaygınlaşmasında nasıl bir sistemin işlediğini görmemiz için önemli bir modeldir. Önce maliyeti düşük, hızla bağımlılık gelişmesine yol açan, sentetik bir madde geliştirilmiştir.
|